( علیرضا کاشی - هم حجره ) "این که چیزی نیست!" (1) مغالطه محبوب سایت های زنجیره ای در این روزهاست. کافی است یک دوتا کتاب منطقی را تورق کنیم تا با این مغالطه پراستفاده ، آشنا شویم.
توضیح مغالطه:
{اگر شخصی بخواهد با گفته یا نوشته ای مخالفت کند ، اما از یک سو توان نقادی آن را نداشته باشد و یا اساساً در آن خطایی وجود نداشته باشد و از سویی دیگر نخواهد نکات مثبت آن گفته یا نوشته را بپذیرد و به آن ملتزم باشد ، مرتکب این مغالطه می شود و سعی می کند با عباراتی مانند: (( این که چیزی نیست! )) ، سخن حریف را ساده و پیش پا افتاده جلوه دهد. این مغالزه به عنوان یکی از مغالطات مقام نقد موجب می گردد که شخص مغالطه کننده بدون این که اعتراضی برای گفتن داشته باشد ، حالت یک منتقد جدی را به خود بگیرد و از موضع قدرت سخن بگوید:
- طرح شما چیز مهمی نبود و مسئله قابل توجهی را مطرح نکرد و به نظر من اصلا لازم نبود وقت جلسه را بگیرد.} (2)
اتفاقی که در رسانه های زنجیره ای افتاد:
بعد از آخرین دیدار مقام معظم رهبری و و تقدیر ایشان از هشت سال تلاش شبانه روزی و خستگی ناپذیر رئیس جمهور و هیئت دولت دهم ، رسانه های زنجیره ای و البته "دست پاجه" برخورد جالبی با این موضوع کردند و با انتشار یک مطلب تحت عنوان " رهبر انقلاب هاشمی،خاتمی و احمدی‌نژاد را چگونه بدرقه کردند؟" یا تیترهای مشابه ، سعی کردند به گونه ای بیانات رهبری را سبک بشمارند و در خیال خود بگذرانند که: "این که چیزی نیست! سیره رهبری در هنگام پایان ماموریت همه دولت ها همین است" .
البته مقام معظم رهبری در همین دیدار ، اشاره ای به برخی که "نمی خواهند ببینند" هم داشتند. ایشان فرمودند:
اگرچه برخى از کارها جلوى چشم است. البته مخالفین و کسانى که بى اطلاعند - بعضى از دستگاههاى رسانهاىِ خارجىِ مغرض، و گاهى بعضى در داخل - برخى از چیزهائى را که جلوى چشم هم هست، انکار میکنند. یعنى کارى انجام گرفته، جلوى چشم است، همه مىبینند، منعکس شده، این را دوست دارند انکار کنند. کارى به این نداریم که حالا بعضىها ممکن است نگاه خوشبینانهاى یا دوستانهاى یا منصفانهاى نداشته باشند؛ بالاخره در فضاى عمومى کشور باید اینها گفته شود و ثبت شود؛ اینها بسیار مهم است. (3)
البته ان شاءالله که این سایت ها ، جاهل و مریض اند و نه معاند و مغرض!
اشکالات بزرگی در این نوع تفکر وجود دارد . مثلا:
1. با این نوع تفکر ، دیگر رهبری ، شاخص نیست:
دیگر از این به بعد نمی توان به ارشادات و منویات ایشان ، استناد نمود و به عنوان شاخص مطرح کرد ، چرا که از دید این نوع سایت ها ، سیره رهبری ایجاب می کند که از همه تشکر کنند و حقیقت و واقعیت را فدای بیانات مصلحت اندیشانه کنند.
2. "میزان ، حال فعلی افراد است" ، مهم است:
سایت های زنجیره ای ، "میزان حال فعلی افراد است" را فراموش کرده اند. البته که دولت های قبل از دولت نهم و دهم هم خدمات ارزنده ای داشته و در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی ، نقش داشته اند.
رهبری در همین دیدار می فرمایند:
کارى که باید بر آن همت بگمارید، این است که رشته ى خدمت را رها نکنید. همه ى تلاشها منحصر نیست در فلان وزارتخانه یا فلان مسئولیت در دولت؛ نه، صحنه ى کشور صحنه ى تلاش است، صحنه ى کار است، صحنه ى فعالیت است؛ و این کار، دو جور میتواند انجام بگیرد: متوجه اهداف انقلابى، و غیرمتوجه به اهداف انقلابى. (4)
اما حال فعلی رئیس جمهور های سابق (رفسنجانی و خاتمی) چیست؟ و آیا توانسته اند تمامی فعالیت های خود را متوجه اهداف انقلاب کنند؟
3. حمایت های رهبری ، بی دلیل و بی حساب و کتاب نیست:
الف) حمایت خاص از این دولت:
من از دولت حمایت مى‌کنم. از همهى دولتهاى بر سر کار و منتخب مردم حمایت کردم، بعد از این هم همین خواهد بود؛ از این دولت هم به طور خاص حمایت مى‌کنم. این حمایت، بى‌دلیل و بى‌حساب و کتاب نیست. اولاً جایگاه دولت در نظام جمهورى اسلامى و در نظام سیاسى کشور ما جایگاه بسیار مهمى است، ثانیاً بیشترین مسئولیتها را دولت بر دوش دارد؛ بعد هم این جهتگیرى‌هاى دینى و این ارزش‌گرایى انقلابى و اسلامى خیلى ارزش دارد. سختکوشى، تلاش فراوان، ارتباط با مردم، سفرهاى استانى، جهتگیرى عدالت و زىّ مردمى؛ اینها خیلى قیمت دارد و من قدر این کارها را مى‌دانم. من به خاطر این چیزها از دولت حمایت مى‌کنم. (5)
ب) حمایت گرم تر ، از این دولت:
البته حمایت از دولت، مخصوص این دولت نیست؛ بنده همیشه از دولتها حمایت کرده‌ام؛ امام هم (رضوان اللَّه تعالى علیه) در هر برهه‌اى، از دولتها و رؤساى قوه‌ى مجریه و مسئولین دولتى حمایت میکردند. دلیلش هم واضح است. چون عمده‌ى بار اداره‌ى مدیریت کشور بر عهده‌ى قوه‌ى مجریه است و نظام باید از قوه‌ى مجریه، از رئیس‌جمهور، از مسئولین و از وزرا، حمایت کند. امام هم حمایت میکردند؛ بنده هم در دورههاى گذشته همیشه حمایت میکردم. منتها خب، این خصوصیاتى که عرض کردیم، موجب بشود که انسان گرمتر حمایت کند و در این قدردانى و حمایت، دلگرمتر اقدام کند. (6)
4. تفاوت بدرقه احمدی نژاد با بدرقه هاشمی و خاتمی:
الف) مقام معظم رهبری حجم کارهای انجام گرفته در این دولت را بالاتر از کارهای انجام گرفته در دولت های قبلی می دانند:
هشت سال کار کردید، تلاش کردید، کارهاى خوبى انجام گرفت، تحمل زحمات کار شبانهروزى را شماها نشان دادید؛ یعنى دیده شد، احساس شد، همه فهمیدند که رئیس جمهور محترم و همکارانشان در دولت حجم کارشان بسیار بالا و پرشتاب نسبت به همهى دورههاى دیگر بود و هست؛ این نقطه ى برجستهاى است که نباید این را نادیده گرفت. (7)
ب) گفتمان حاکم بر این دولت ، گفتمان انقلاب اسلامی است ، لذا ایشان می فرمایند:
یک نکته ى دیگر هم که در مورد این دولت در طول این هشت سال مورد نظرم بود و بارها هم به آن اشاره کردم، این است که این دولت بحمدالله توانست شعارهاى انقلاب را سر دست بگیرد و به آنها افتخار کند و آنها را در جامعه مطرح کند. ... این دولت این شعارها را مطرح کرد، برجسته کرد، سر دست گرفت، به آنها افتخار کرد؛ در مجامع جهانى، احساس شرم از انگیزههاى انقلابى و از اهداف انقلابى و از شیوه هاى انقلابى نکرد؛ این خیلى کار بزرگى بود. (8)
ج) تمجید از گفتمان مهمتر است یا شخصیت رؤسای جمهور؟
شخصیت و نوع نگاه فردی رئیس جمهور در ایجاد گفتمان بسیار لازم است اما کافی نیست. چیزی که مهم است تقوای جمعی و گفتمان حاکم بر جریان دولت هاست.
البته شخصیت آقایان هاشمی و خاتمی (البته در همان دوره) دارای خصوصیات ممتازی بود که رهبری هم اشاره داشتند.
مثلا ایشان در پایان دولت هاشمی می فرمایند:
بخش قابل توجّهى از این، به خصوصیّات شخصِ آقاى هاشمى برمى‌گردد؛ یعنى واقعاً برخى از خصوصیات در ایشان هست که تأثیر تام و تمامى در این موفّقیتها داشته؛ از قبیل برخوردارى ایشان از روحیه کار - پرکارى - روحیه ابتکار و نوآورى و ورود در میدانهاى جدید و ناپیموده، همّت بلند در امر سازندگى و نترسیدن از طرحهاى بزرگ و اقدام کردن شجاعانه در مورد کارهاى بزرگ، شیوه مدیریّت باز که در ایشان وجود داشت و این به همکاران ایشان امکان مى‌داد که ابتکار و تلاش خودشان را به کار بیندازند و از آن استفاده کنند.
ایمان عمیق به توانایى خود نیز نقش زیادى داشت. همچنین هوشمندى در شناخت مسائل و مضایق و پیدا کردن راه حلها، بخشى از خصوصیاتى است که بلاشک مؤثّر بود..... جناب آقاى هاشمى، به عنوان یک روحانى انقلابى، کارآمد، متدیّن و متعبّد، براى مردم ما مطرح هستند و این خصوصیّاتى است که در ایشان هست.(9)
یا در مورد خاتمی می فرمایند:
این را به شما دوستان بگویم، به خود ایشان هم شاید بارها گفته‌ام؛ در طول هشت سالى که ما با ایشان به‌طور مستمر و مداوم در ارتباط بودیم، رفاقت و صمیمیت ما با ایشان روزافزون بوده؛ خدا را شکر. الان پیوند عاطفى و محبت‌آمیزى که بین بنده و آقاى خاتمى هست، از آنچه در هشت سال پیش بوده، بمراتب مستحکم‌تر است؛ و این ناشى از خصوصیاتى است که من در این مدت در ایشان حس کردم. تدین و پایبندى و نجابت و روحیه‌ى نجیب ذاتىِ ایشان واقعاً جزو امتیازات و خصال برجسته در ایشان است…. در میان خصوصیات ایشان، اگر من بخواهم روى یکى از آنها تکیه کنم، این است که ایشان در همهى این مدت، دشمنانى را که کمین کرده و خیز برداشته بودند، ناامید کردند. خیلى‌ها از سال ۷۶ - از اول تشکیل این دولت - مى‌خواستند آقاى خاتمى را در موضع مقابله و مواجهه‌ى با نظام قرار دهند؛ خیلى هم تلاش کردند؛ ما شاهد بودیم. البته ریشه و مبنا و سلسله‌جنبان این تلاشها در بیرون از این مرزهاست؛ منتها کسانى هم متأسفانه همان انگیزههاى فاسد و پلید را در داخل انعکاس مى‌دادند. خیلى تلاش کردند، اما آقاى خاتمى حقیقتاً مقاومت کردند. آن روزى که ایشان اعلام کردند وقتى مى‌گویم «جامعه‌ى مدنى»، مراد من مدینةالنبى است - که اتفاقاً دیروز یا پریروز در یکى از صحبتهاى ایشان من این را خواندم - خیلى خلاف انتظار بعضىها شد؛ لذا به ایشان حمله کردند و فشار آوردند..(10)
اما در مورد دولت نهم و دهم ، مقام معظم رهبری بیشتر به جای اینکه به شخصیت آقای احمدی نژاد بپردازند ، به روح حاکم بر این دولت و گفتمانش پرداختند. استفاده از ضمیر جمع و خطاب به دولت به جای خطاب به شخص احمدی نژاد ، گواه این موضوع است./پایان مطلب
1) !That is nothing
2) برگرفته از کتاب منطق کاربردی/نوشته علی اصغر خندان/چاپ ششم/ص216
(3)،(4)،(7)و(8) بیانات در آخرین دیدار رئیس جمهور و هیئت دولت دهم (24/04/1392)
(5) بیانات در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوى (01/01/1386)
(6) بیانات در دیدار رئیس‌جمهوری و اعضاى هیئت دولت (02/06/1387)
(9) بیانات رهبر انقلاب در آخرین دیدار با کابینه هاشمی (09/05/1376)
(10) بیانات رهبر انقلاب در آخرین دیدار با کابینه خاتمی (10/05/1384)
